PATHIAN ANPUI-A SIAM
-Rev. Lalramngheta Chhangte
Tichuan Pathianin ama anpuiin mihring a siam a, Pathian anpui ngeiin a ni a siam ni; mipaah leh hmeichhiaah a siam a ni. Gen 1:27
Gensis 1:1-2:4a-ah hian Pathianin lei leh van leh a chhunga thil awm hrang A siam dan awmze nei (systematic) takin min hrilh a. A ni khat ni atanga intanin a ni ruk ni thlenga A thilsiam hrang hrang te; thu ngawta A siamte leh kuta A siamte chu a ni sarih ni chuan A chawlhsan tih kan hmu a ni.
Pathian thilsiam indawt danah a niruk ni chuan mihringte a siam thu kan hmu a. Mihring siam hi thilsiam vawrtawp (climax) tiin mithiamte chuan an sawi thin. A chhan pawh Pathianin thilsiam dang zawng zawng te chu thu a siam in ‘lo awm rawh se’ tiin a siam mai a, mihringte erawh chu Ama kut ngeia siamin mihring hnarah Ama nunna thaw thaw lut-in a siam (Gen 2: 7b) a ni. Pathianin mihring a siam hian Ama anpui–in a siam a, Pathian anpui ngeiin mipaah leh hmeichhiaah a siam a ni (Gen 1:27). Pathian anpui-a siam mihringte chu Pathianin mal a sawm a, chutih rual chuan tih tur (duty/obligation) pawimawh tak tak Chi tam tak thlaha lo punga leilung luahkhat-a an thu thua awmtir turin thilsiam dang zawng zawng chunga thu nei turin thu a pe nghal bawk a ni (Gen 1:28).
Pathian anpuia siam tih hian thil kawng hnih pawimawh tak tak a kawk a-
1) Mipa leh hmeichhia hi Pathian anpui a siam kan ni. Mi tam tak chuan mipa chauh hi Pathian anpuia siam emaw an ti thin. Hei hi hmanlai Kristian theologians tam takte pawm dan a ni a. Theologian ropui Augustine a meuh pawh khan hmeichhiate hi an pasal te zara Pathian anpui ni ve thei chauh angin leh chhandamna pawh an pasalte zara chang ve thei chauh niin a lo ngai hial a ni. Amaherawhchu, Pathianin mihring a siam hian mipa hi ropui zawk emaw sang zawk emawin a siam lova, mipa leh hmeichhia pawh inang khat, Pathian anpuiin a siam a ni zawk. Chuvangin mipa-in mipa anih avanga hmeichhia a hnuaichhiah ngawt mai hi Pathian thu nen a inmil lo va. Chi leh chi, hnam leh hnam inkara inhnuaichhiahna te hi Pathian duhdan a ni lova, chutih ahnekin mi zawng zawng hi intluktlang tura Pathian anpuia siam kan ni zawk a ni.
2) Pathian aiawhtu kan ni. Pathianin mihring a siamte hnenah chuan thilsiam dang zawng zawngte enkawltu ni tura thuneihna a pe a. Chu thuneihna chu thilsiamte chunga hleilena inlulin nan hmansual loh tur a ni. Thilsiamte chunga kan rilru put hmang leh kan enkawl danah hian Pathian duhdanin kan awm em tih kan inzawh chian a tul. Sava leh sangha tur-a hrai te, ram tihkan duai duai te, tul lova rannung kan tihlum a, thing leh mau kan sat mai mai te hi Pathian rilru a ni thei dawn em ni? Thilsiamte enkawl chungchangah hian Kristiante hian sakhaw dang be tute kan tluk lo hle a ni. Pathian anpuia siam awmzia kan hriatsualna, thilsiam zawng zawng chunga lenga kan inngaihna te, he khawvel mi kan nilo tih hriaa khawvel thil kan ngaihnep lutukna avangte leh Pathianin thilsiam dang zawng zawng pawh THA a tih em em vek te annih kan hriat chian loh avang hian kan environment chhe nasa ta lutuk leh harsatna kan tawhah hian Kristiante hi a mawhphurtu leh a tichhe zualtuah puh kan ni mek asin. Chuvangin Pathian aiawhtu kan nih angin Pathian rilru puin thilsiamte duat takin kan enkawl tur a ni.
Awle, Pathian anpuia siam kan nih hi hre thar leh ila. Pathian rilru eng nge ni tih ngaihtuah chungin midangte chungah leh thilsiam dangte chunga kan rilru puthmang hi in enchiang lehin a diklo laite siam thain Pathian anpui kan nihna hi mawi zawk leh tha zawka a lo lan zel theihnan tan la thar ila. Pathianin ‘Tha a ti em em a’ a tih ni leh turin hma i sawn ang u.